رنگآمیزی آلبرت
Albert stain
رنگهای اختصاصی (Special Stains) برای شناسایی گونههای باکتری، تمایز مورفولوژیکی آنها و حتی مشخص کردن ویژگیهای بسیار خاص یک باکتری ایجاد شده و در طول زمان دستخوش تغییرات زیادی شدهاند. رایجترین رنگهای اختصاصی که برای بررسی گونههای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از رنگآمیزی گرم، رنگآمیزی اسید فاست و رنگآمیزی اندوسپور.
رنگآمیزی آلبرت (Albert stain) نیز از این دسته رنگهای اختصاصی است که هدف از بکارگیری آن شناسایی باکتریهایی است که دارای ساختارهای خاصی به نام گرانولهای متاکروماتیک (metachromatic granules) هستند.
اجسام یا گرانولهای متعددی در سیتوپلاسم باکتری وجود دارد. گرانولهای متاکروماتیک نیز از این دسته اجسام هستند که بهعنوان ظروف ذخیره عمل میکنند. گرانولهای متاکروماتیک حاوی فسفات پلیمریزه شده است و ذخیره سازی فسفات معدنی را بر عهده دارند. گرانولهای متاکروماتیک با نام دانههای باب ارنست یا ولوتین (Volutin) نیز شناخته میشوند.
هنگامی که این گرانولها تنها با رنگ متیلن بلو رنگآمیزی میشوند، برخلاف تصور، به رنگ قرمز در میآیند، نه به رنگ آبی. بههمین دلیل ممکن است این گرانولها با سایر اجزای باکتری اشتباه گرفته شوند. از همین رو در نمونههای مشکوک به باکتریهایی که دارای گرانولهای متاکروماتیک هستند، از روش رنگآمیزی آلبرت استفاده میشود که در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.

همانطور که در قسمت مقدمه گفته شد، رنگآمیزی آلبرت تکنیکی است که بهطور مشخص برای رنگآمیزی گرانولهای متاکروماتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
این تکنیک در شناسایی کورینه باکتریوم دیفتری (Corynebacterium diphtheriae) اهمیت بسزایی دارد و بهعنوان یک تکنیک افتراقی، به تشخیص کورینه باکتریوم دیفتری از سایر دیفتروئیدهای غیر بیماریزا که فاقد گرانولهای متاکروماتیک هستند، کمک میکند.
کورینه باکتریها، باسیلهای گرم مثبت، غیر متحرک و غیر تشکیل دهنده اسپور هستند که حاوی گرانولهای متاکروماتیک (Volutin) میباشند.
شایعترین کورینه باکتریوم، کورینه باکتریوم دیفتری است که باعث ایجاد بیماری دیفتری میشود. دیفتِری، یک بیماری حاد باکتریایی است که دستگاه تنفسی، ناوفارنکس، گلو و حتی پوست را درگیر میکند.
این بیماری باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره شده و عوارضی مانند گلودرد، تب، سرفه و گرفتگی صدا را به دنبال دارد.
این بیماری در صورت وخامت و عدم شناسایی و درمان، سبب ناراحتیهای قلبی، کلیوی و فلج دست و پا میشود. بههمین دلیل است که تشخص بهموقع آن در نجات جان بیماران، بهویژه کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.
جهت شناسایی این باکتری در نمونههای بالینی، ابتدا نمونه در محیط کشتهای انتخابی مانند لوفلر آگار ، تلوریت مولر – میلر آگار یا تلوریت تینسدال آگار کشت داده شده و سپس رنگآمیزی میشود.
رنگ آلبرت از دو رنگ اصلی تولوئیدن بلو o و مالاشیت گرین تشکیل شده که رنگهای بازی با افینیتی بالا برای اجزای اسیدی مثل سیتوپلاسم هستند. PHرنگ آلبرت توسط استیک اسید حدود 2.8 تنظیم میشود که به نسبت pH گرانولهای ولوتین بازیتر است (گرانولهای ولوتین بسیار اسیدی هستند) بنابراین هنگامی که رنگ آلبرت به اسمیر افزوده میشود، تولوییدن بلو گرانولهای ولوتین را که اسیدی ترین بخش سلول هستند، رنگآمیزی میکند و مالاشیت گرین سیتوپلاسم را به رنگ سبز-آبی درمیآورد. وجود ید در ترکیب رنگ آلبرت سبب میشود خاصیت متاکروماتیک ظاهر نشده و گرانولها به رنگ آبی سیاه پدیدار شوند.
رنگ آلبرت از دو محلول رنگآمیزی تشکیل شده است:
محلول ۱: محلول رنگ شامل: تولوییدن بلو، مالاشیت گرین، glacial acetic acid و الکل
محلول۲: محلول mordant یا تثبیت کننده رنگ، شامل: ید و پتاسیم یدید محلول در آب
برای استفاده از رنگ آلبرت هر دو محلول باید به صورت کارآمدی تهیه شده و محتوی درصد دقیقی از اجزا باشند تا گرانولهای با رنگ صحیح بعد از رنگ آمیزی قابل رویت شوند. کیت رنگآمیزی آلبرت تولید شرکت سورینا طب آزما با توجه به نکات فوق و پس از تائید کنترل کیفی شرکت، تهیه و توزیع میشود.
- رنگآمیزی و مشاهده گرانولهای متاکروماتیک کورینه باکتریوم دیفتریا
- گرانولهای متاکروماتیک در Yersinia pestis نیز یافت میشود
توجه:
رنگآمیزی آلبرت فقط بهعنوان یک رنگآمیزی تاییدی برای باکتری عمل میکند و فقط میتوان گرانولهای ولوتین را به کمک آن رنگآمیزی نمود. از این رو باکتریهای بدون این گرانولها را نمیتوان با روش رنگآمیزی آلبرت شناسایی کرد.
مراحل رنگآمیزی کیت آلبرت برند سورینا طب آزما:
- یک لوپ از کشت کورینه باکتریوم تهیه کنید.
- اسمیری از آن را در مرکز لام شیشه ای تمیز ایجاد کنید
- اسمیر را به آرامی حرارت دهید تا فیکس شود
- اسلاید اسمیر را روی رک رنگ آمیزی قرار دهید
- از محلول یک به آن افزوده و 3-7 دقیقه زمان دهید
- اسمیر را به آرامی با آب شستشو دهید
- برای تثبیت، محلول دو را افزوده و 1-2 دقیقه صبر کنید
- لام ار به آرامی با آبکشی کنید.
- اجازه دهید اسلاید خشک شود
- پس از افزودن روغن ایمرسیون، اسمیر را زیر میکروسکوپ با وضوح 1000 مشاهده کنید

بررسی نتایج:
پس از رنگآمیزی لام، در صورتی که نمونه به کورینه باکتریوم دیفتری آلوده باشد، باکتریهای میلهای سبز رنگی در زیر میکروسکوپ مشاهده میشود. این باکتریها معمولا شبیه به حرف انگلیسی L و V بوده و حاوی گرانولهای متاکروماتیک آبی مایل به سیاه هستند. بقیه سلولهای میکروبی سبز رنگ هستند.
جمعبندی:
بیماری دیفتری در مرگ و میر افراد زیادی، بهویژه کودکان، نقش دارد. شناسایی بهموقع عامل این بیماری در حوزه تشخیصی از اهمیت بالایی برخوردار است. همانطور که در این مطلب گفته شد، رنگآمیزی آلبرت یکی از روشهای افتراقی آزمایشگاهی برای تمایز گونههای بیماریزای کورینه باکتریوم دیفتری از سایر دیفتروئیدهای غیر بیماریزا است که فاقد گرانولهای متاکروماتیک هستند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.